ÖTV (Özel Tüketim Vergisi) Nedir? 2025 Güncel Rehber

• ÖTV (Özel Tüketim Vergisi) Nedir?

• Kimler ÖTV Ödemekle Yükümlüdür?

• ÖTV Nasıl Hesaplanır?

• ÖTV’de Vergilendirme Dönemleri Nasıldır?

• ÖTV Beyannameleri Hangi Sürede Verilir?

• ÖTV Hangi Ürünlere Uygulanır?

• ÖTV İstisnası Nedir?

• ÖTV İstisnasından Kimler Yararlanabilir?

• ÖTV İndirimi Nedir?

• 2025 ÖTV Oranları

• ÖTV ile KDV’nin Farkı Nedir?

ÖTV (Özel Tüketim Vergisi) Nedir?

Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), belirli mal veya ürünlere uygulanan, maktul veya oransal bir harcama vergisidir. Lüks tüketim malları (ör. mücevher, lüks araçlar), sağlığa zararlı ürünler (ör. alkol, sigara) ve çevreye zararlı maddeler (ör. benzin, dizel) gibi ürünlere yönelik alınır. ÖTV, 2002 yılında 4760 sayılı kanunla, Avrupa Birliği (AB) uyum süreci kapsamında Türkiye’de uygulanmaya başlanmıştır. Amaç, gelir elde etmekten çok sosyal fayda sağlamaktır. Bu nedenle ÖTV, lüks tüketimi azaltmayı, sağlığa ve çevreye zararlı ürünlerin kullanımını kontrol altına almayı hedefler.

ÖTV, bir malın ithal edilmesi veya üreticiden ilk alıcıya teslimi sırasında bir kez alınır ve bu yönüyle Katma Değer Vergisi’nden (KDV) ayrılır. ÖTV Kanunu’na ek olarak dört tarife bulunur:

• 1 sayılı tarife: Akaryakıt ve yağ türevleri

• 2 sayılı tarife: Taşıtlar

• 3 sayılı tarife: Tütün ve alkol ürünleri

• 4 sayılı tarife: Beyaz eşya ve dayanıklı tüketim malları

That Teknoloji, işletmelerin ÖTV süreçlerini dijital platformlar üzerinden kolayca yönetmesine olanak tanır. ÖTV hesaplamalarını otomatikleştiren yazılımlar, vergi süreçlerini hızlı ve hatasız hale getirir.

Kimler ÖTV Ödemekle Yükümlüdür?

ÖTV, ürünün yalnızca ilk elden çıkarılmasında ödenen bir vergidir. İmal edenler, ithal edenler, müzayede yoluyla satış yapanlar ve ÖTV Kanunu’nda listelenen mallardan kayıt/tescile tabi olmayanları elden çıkaranlar ÖTV ödemekle yükümlüdür. Örneğin, motorlu taşıtlarda sadece ilk alıcı ÖTV öder; ikinci el satışlarda ÖTV uygulanmaz. Bu, ÖTV’yi KDV’den ayıran temel farklardan biridir.

ÖTV Nasıl Hesaplanır?

ÖTV hesaplaması, ürünün türüne ve ilgili bakanlıklarca belirlenen oranlara göre yapılır. Ürünün vergisiz satış fiyatı (matrah) üzerinden ÖTV oranı uygulanır, ardından bu tutar üzerine KDV eklenir. Örnek hesaplama:

Örnek: Vergisiz fiyatı 200.000 TL olan, 1600 cm³ motor hacmine sahip bir aracın ÖTV oranı %50 olsun:

• ÖTV: 200.000 TL x %50 = 100.000 TL

• ÖTV dahil fiyat: 200.000 TL + 100.000 TL = 300.000 TL

• KDV (%20): 300.000 TL x %20 = 60.000 TL

• Toplam fiyat: 300.000 TL + 60.000 TL = 360.000 TL

That Teknoloji’nin sunduğu vergi hesaplama araçları, bu tür hesaplamaları otomatikleştirerek işletmelerin zaman tasarrufu yapmasını sağlar.

ÖTV’de Vergilendirme Dönemleri Nasıldır?

• 1 sayılı liste (akaryakıt, yağ türevleri): Her ayın ilk 15 günü 1. dönem, kalan günler 2. dönem.

• 2 sayılı liste (taşıtlar): Kayıt ve tescile tabi araçlarda vergilendirme, ilk satın alma öncesi yapılır. Kayıt/tescile tabi olmayanlarda aylık dönemler esas alınır.

• 3 ve 4 sayılı liste (tütün, alkol, beyaz eşya): Aylık dönemler.

ÖTV Beyannameleri Hangi Sürede Verilir?

• 1 sayılı liste: Vergilendirme dönemini izleyen 10. gün akşamına kadar KDV’ye bağlı vergi dairesine.

• 2 sayılı liste (kayıt/tescile tabi): İlk iktisap işlemleri öncesi, işlemin yapıldığı yerdeki vergi dairesine.

• 2 sayılı liste (kayıt/tescile tabi olmayan), 3 ve 4 sayılı liste: Vergilendirme dönemini izleyen ayın 15. gün akşamına kadar KDV’ye bağlı vergi dairesine.

That Teknoloji’nin e-fatura ve muhasebe çözümleri, ÖTV beyannamelerinin hazırlanmasını ve teslimini kolaylaştırır.

ÖTV Hangi Ürünlere Uygulanır?

ÖTV, aşağıdaki ürün ve hizmet kategorilerinde uygulanır:

• Lüks ürünler: Mücevher, lüks araçlar

• Sağlığa zararlı ürünler: Alkol, sigara

• Çevreye zararlı ürünler: Benzin, dizel, LPG

• Gıda ve içecekler: Enerji içecekleri, alkolsüz içecekler

• Eşyalar: Mobilya, beyaz eşya

• Elektronik cihazlar: Telefon, bilgisayar, televizyon

• Taşıtlar: Otomobil, motosiklet

• Hizmetler: Turizm, özel eğitim, sağlık hizmetleri

ÖTV İstisnası Nedir?

ÖTV istisnası, belirli durumlarda ÖTV’nin uygulanmamasıdır. Örneğin:

• Ticari araçlar (taksi, otobüs, kamyon)

• %90 ve üzeri engelli bireylerin araç alımları

• Askeri/diplomatik amaçlı alımlar

• İhracat/ithalat veya petrol arama faaliyetleri

2025’te engelli bireyler için ÖTV istisna limiti, %43,93 yeniden değerleme oranıyla güncellenerek 2.247.114 TL’ye yükselmiştir.

ÖTV İstisnasından Kimler Yararlanabilir?

ÖTV istisnasından yararlanabilecekler:

• %90 ve üzeri engelli bireyler: H sınıfı ehliyetle araç kullananlar

• Belirli yaş grupları: 18 yaş altı veya 65 yaş üstü

• Düşük gelir grupları: Aylık net asgari ücretin altında geliri olanlar

• Belirli meslek grupları: Gümrük müşavirleri, doktorlar

• Askeri/diplomatik kullanıcılar

İstisna için vergi dairesine başvuru gerekir. That Teknoloji, bu süreçte gerekli belgelerin dijital ortamda hazırlanmasına yardımcı olabilir.

ÖTV İndirimi Nedir?

ÖTV indirimi, belirli ürünlerde matrah limitlerinin veya vergi oranlarının düşürülmesiyle uygulanır. Özellikle araçlarda, vergi dilimleri ve matrahlar değiştirilerek daha uygun fiyatlarla satın alma imkânı sağlanır. 2025’te ÖTV indirimi uygulaması henüz açıklanmamıştır, ancak geçmişte (2018-2019) benzer indirimler yapılmıştır.

2025 ÖTV Oranları

2025 ÖTV oranları, Resmi Gazete’de yayımlanan düzenlemelere ve %43,93 yeniden değerleme oranına göre güncellenmiştir.

Otomobiller

• 1600 cm³’e kadar motor hacmi:

  • Matrah 264.000 TL’ye kadar: %45

  • Matrah 264.000-316.000 TL: %50

  • Matrah 316.000-358.000 TL: %60

  • Matrah 358.000-401.000 TL: %70

  • Matrah 401.000 TL üzeri: %80

• 1600-2000 cm³ arası:

  • Matrah 243.000 TL’ye kadar: %130

  • Matrah 243.000 TL üzeri: %150

• 2000 cm³ üzeri: %220

Motosikletler

• 250 cm³ ve altı: %8

• 251-500 cm³: %20

• 501-750 cm³: %30

• 751 cm³ ve üzeri: %37

Elektrikli Araçlar

• Motor gücü 85 kW’ı geçmeyen, matrah 1.450.000 TL’ye kadar: %10

• Motor gücü 85-120 kW, matrah 1.450.000 TL üzeri: %25

• Motor gücü 120 kW üzeri: %60

Hibrit Araçlar

• 1600 cm³ ve altı:

  • Elektrik motor gücü 50 kW’ı geçmeyen: %30

  • Elektrik motor gücü 50 kW üzeri: %20

• 1600 cm³ üzeri:

  • Elektrik motor gücü 100 kW’ı geçmeyen: %50

  • Elektrik motor gücü 100 kW üzeri: %40

Diğer Ürünler

• Mücevher (altın, elmas): %20

• Alkol: %70

• Sigara: %63 + maktu vergi

• Benzin: %60

• Dizel: %55

• LPG: %45

• Beyaz eşya: %20

• Akıllı telefonlar: %25

• Bilgisayar/tablet: %20

• Televizyon: %18

• Gıda (temel): %8

• Enerji içecekleri: %20

• Hizmetler (turizm, eğitim, sağlık): %8-%18

Not: Oranlar, mali politikalara göre değişebilir. Güncel bilgiler için Resmi Gazete’yi takip edin.

ÖTV ile KDV’nin Farkı Nedir?

• ÖTV: Bir malın ithali veya ilk satışında bir kez alınır. Lüks, sağlığa veya çevreye zararlı ürünlere uygulanır.

• KDV: Her el değiştirmede ödenir, tüm mal ve hizmetleri kapsar. 2025’te KDV oranı genellikle %20’dir.

That Teknoloji’nin muhasebe yazılımları, ÖTV ve KDV hesaplamalarını entegre bir şekilde yöneterek işletmelerin vergi süreçlerini kolaylaştırır.