Mutabakat Nedir? Nasıl Yapılır? (2025 Kapsamlı Rehber)

İÇİNDEKİLER

• Mutabakat Nedir?

• E-Mutabakat Nedir?

• Mutabakat Ne İşe Yarar?

• Mutabakat Türleri Nelerdir?

• Kimler Mutabakat Yapar?

• Mutabakat Ne Zaman ve Hangi Durumlarda Yapılmalıdır?

• Mutabakat Sürecinde Hangi Belgeler Gereklidir?

• Mutabakat Nasıl Yapılır?

• Mutabakat Yapmanın Avantajları

• Mutabakat ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Mutabakat Nedir?

Mutabakat, iki taraf arasında gerçekleştirilen ticari veya mali işlemlerin, belirli bir döneme ilişkin olarak karşılıklı olarak kontrol edilmesi ve uzlaşmaya varılması sürecidir. Genellikle şirketlerin cari hesaplarını, alacak ve borçlarını eşleştirmek amacıyla kullanılır.

Mutabakat, taraflar arasında şeffaflık ve güven sağlamak için kritik öneme sahiptir.

E-Mutabakat Nedir?

E-mutabakat, geleneksel mutabakat işlemlerinin dijital ortamda elektronik posta, ERP sistemleri veya özel yazılımlar aracılığıyla yapılmasını ifade eder.

E-mutabakat sayesinde:

• Kâğıt masrafı azalır

• Süreç hızlanır

• Arşivleme kolaylaşır

• Hatalar en aza indirilir

Mutabakat Ne İşe Yarar?

• Alacak ve borçların kontrolünü sağlar

• Muhasebe kayıtlarının doğruluğunu teyit eder

• Hatalı kayıtların önüne geçer

• Finansal raporlarda şeffaflık sağlar

• Hukuki anlaşmazlıkların önüne geçer

Mutabakat Türleri Nelerdir?

1. Cari Hesap Mutabakatı

Şirketler arası borç/alacak kayıtlarının karşılaştırılmasıdır.

2. BA-BS Mutabakatı

Vergi Usul Kanunu kapsamında, yıllık veya aylık olarak yapılan alım-satım mutabakatıdır.

3. Banka Mutabakatı

Firma kayıtları ile banka ekstresi arasındaki farkların kontrolüdür.

4. Stok Mutabakatı

Fiziki ve sistemde kayıtlı stokların karşılaştırılmasıdır.

5. Maaş ve Personel Mutabakatı

Personel bordrolarının doğruluğunun kontrolüdür.

Kimler Mutabakat Yapar?

• Mali müşavirler

• Muhasebe birimi

• Finans uzmanları

• Şirket yöneticileri

• Satıcı ve alıcı firmaların yetkilileri

Mutabakat Ne Zaman ve Hangi Durumlarda Yapılmalıdır?

• Ay sonu, çeyrek ya da yıl sonlarında

• Vergi beyan dönemlerinde (özellikle BA-BS için)

• Sözleşme sonlarında

• Stok sayımı veya envanter öncesinde

• Vergi denetimi veya bağımsız denetim süreçlerinde

Mutabakat Sürecinde Hangi Belgeler Gereklidir?

• Fatura ve irsaliye örnekleri

• Cari hesap ekstresi

• BA/BS formları

• Banka ekstreleri

• Stok listeleri

• E-fatura / e-arşiv kayıtları

Mutabakat Nasıl Yapılır?

1. Veri Toplama

İlgili döneme ait faturalar, dekontlar, hesap hareketleri toplanır.

2. Kayıtların Karşılaştırılması

Tarafların cari ekstreleri ve kayıtları çapraz olarak kontrol edilir.

3. Farkların Tespiti

Hatalı girişler, eksik belgeler ya da çift kayıtlar belirlenir.

4. İletişim ve Onay

Taraflar arası e-posta veya resmi yazışmalarla mutabakat yapılır.

5. Mutabakat Belgesi Düzenleme

Mutabakat sağlandıysa yazılı veya dijital olarak karşılıklı onaylı belge hazırlanır ve arşivlenir.

Mutabakat Yapmanın Avantajları