İade Faturası Nedir? Nasıl Kesilir? (İade Faturası Örneği)

İade faturası, ticari işlemlerde ürün veya hizmet iadelerini resmi olarak belgelemek için kullanılan kritik bir belgedir. Türkiye’de 2024’te e-ticaret hacmi 1,5 trilyon TL’ye ulaşırken, iade işlemlerinin doğru yönetilmesi işletmelerin %20 daha az mali kayıp yaşamasını sağlıyor. Ancak hatalı iade faturası düzenlenmesi, %15 oranında cezai yaptırımlara yol açabilir. Bu rehber, iade faturasının tanımını, türlerini, kesilme süreçlerini ve dikkat edilmesi gerekenleri ayrıntılı bir şekilde ele alıyor. 

İçindekiler

• İade Faturası Nedir?

• İade Faturası Türleri Nelerdir?

• İade Faturası Hangi Durumlarda Kesilir?

• İade Faturası Ne Zaman Kesilir?

• İade Faturası Nasıl Kesilir?

• İade Faturası Düzenlenirken Nelere Dikkat Edilmelidir?

• İade Faturasında Olması Gereken Bilgiler

• İade Faturası Örneği

• İade Faturası ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

İade Faturası Nedir?

İade faturası, satılan bir malın veya hizmetin alıcı tarafından iade edilmesi durumunda düzenlenen belgedir. Bu belge, satışın iptalini muhasebe kayıtlarına işler ve mali mevzuata uygunluğu sağlar. Türkiye’de iade faturaları, Vergi Usul Kanunu (VUK) uyarınca düzenlenir ve genellikle e-Fatura veya e-Arşiv formatında kesilir.

Örnek: Bir müşteri, Hepsiburada’dan aldığı kusurlu telefonu iade ettiğinde, satıcı iade faturası düzenler.

İade Faturası Türleri Nelerdir?

1. Mal İade Faturası:

   • Fiziksel ürünlerin iadesinde kullanılır (örn. hasarlı ürün, yanlış gönderim).

   • Örnek: Trendyol’dan alınan bir ayakkabının iadesi.

2. Hizmet İade Faturası:

   • Sunulan hizmetin iadesinde kesilir (örn. memnuniyetsiz danışmanlık hizmeti).

   • Örnek: Online eğitim platformunda iptal edilen bir kurs.

3. Kısmi İade Faturası:

   • Satışın yalnızca bir kısmının iade edilmesi durumunda düzenlenir.

   • Örnek: Beş üründen ikisinin iadesi.

İade Faturası Hangi Durumlarda Kesilir?

1. Hasarlı veya Kusurlu Ürün: Ürün arızalıysa iade faturası kesilir.

   • Örnek: Kırık ekranlı bir telefon iadesi.

2. Yanlış Ürün Gönderimi: Sipariş edilen ürün yerine başka ürün gönderildiyse.

   • Örnek: Siyah ayakkabı yerine beyaz ayakkabı gönderimi.

3. Müşteri Memnuniyetsizliği: Ürün beklentileri karşılamazsa.

   • Örnek: Kalitesiz kumaşlı bir elbise.

4. Hizmet Beklentisi Karşılanmaması: Hizmet kalitesi yetersizse.

   • Örnek: Yetersiz bir yazılım eğitimi.

5. Fazla veya Hatalı Gönderim: Fazla ürün gönderildiyse.

   • Örnek: 10 yerine 12 ürün teslimi.

6. Sözleşme/Anlaşma İptali: Anlaşma iptal edilirse.

   • Örnek: İptal edilen abonelik hizmeti.

İade Faturası Ne Zaman Kesilir?

İade faturası, orijinal satış faturasından itibaren 7 gün içinde kesilmelidir (VUK Madde 231). Bu süre, muhasebe kayıtlarının doğruluğunu ve vergisel uyumluluğu sağlar. Elektronik faturalarda, GİB portalı üzerinden kesilir ve mali müşavir tarafından kaydedilir.

İpucu: Gecikme durumunda cezai yaptırımlar %10’a kadar artabilir.

İade Faturası Nasıl Kesilir?

Genel Süreç

1. “İade Faturasıdır” İbaresi Ekleyin: Faturanın iade olduğunu belirtin.

2. Orijinal Fatura Bilgilerini Girin: Satış faturasının tarihi ve seri numarası.

3. İade Edilen Ürün/Hizmeti Tanımlayın: Miktar, birim fiyat, KDV.

4. İade Sebebini Belirtin: Açıklamaya iade nedenini yazın.

5. Muhasebe Kaydını Yapın: Mali müşavirle kayıtları güncelleyin.

E-Ticarette İade Faturası

1. GİB Portalına Giriş: İnteraktif Vergi Dairesi’ne kaydolun.

2. Fatura Oluştur: e-Arşiv Portalında “Fatura Oluştur” sekmesine gidin.

3. Bilgileri Girin: Alıcı, ürün/hizmet detayları, tutar.

4. Onaylayın: SMS koduyla faturayı imzalayın.

5. Gönderin: Alıcıya elektronik olarak iletin.

Örnek: Hepsiburada, iade talebini onayladıktan sonra e-Arşiv fatura keser.

İade Faturası Düzenlenirken Nelere Dikkat Edilmelidir?

• İbare Netliği: “İade Faturasıdır” ibaresi açıkça yazılmalı.

• Orijinal Fatura Uyumu: Birim fiyat ve miktar, satış faturasıyla aynı olmalı.

• Açıklama: İade sebebi detaylı belirtilmeli.

• Vergi Hesaplaması: KDV ve diğer vergiler doğru yansıtılmalı.

• Zamanlama: 7 gün içinde kesilmeli.

• Kaşe/İmza: Kaşe, faturanın boş bir alanına basılmalı, bilgiler okunabilir olmalı.

İpucu: Hatalı fatura, %5 cezai işlem riski taşır.

İade Faturasında Olması Gereken Bilgiler

• Satıcı ve alıcı adı, adresi

• Fatura tarihi ve numarası

• Orijinal satış faturasının tarihi/numarası

• İade edilen ürün/hizmet açıklaması

• Miktar ve birim fiyat

• Toplam iade tutarı

• KDV oranı ve tutarı

• “İade Faturasıdır” ibaresi

• İade sebebi açıklaması

İade Faturası Örneği

Örnek İade Faturası:

İADE FATURASI
Fatura No: IF-2025-001
Fatura Tarihi: 30.05.2025
Orijinal Fatura No: SF-2025-123
Orijinal Fatura Tarihi: 25.05.2025
Satıcı:
ABC Elektronik Ltd. Şti.
Adres: İstiklal Cd. No:10, Beyoğlu, İstanbul
Vergi No: 1234567890
Alıcı:
XYZ Tüketici
Adres: Bahariye Cd. No:5, Kadıköy, İstanbul
Vergi No/TC: 98765432100
Ürün/Hizmet Açıklaması:
- Ürün: Akıllı Telefon (1 Adet)
- Birim Fiyat: 10.000 TL
- Miktar: 1
- Toplam: 10.000 TL
- KDV (%20): 2.000 TL
- Genel Toplam: 12.000 TL
İade Sebebi: Ürün hasarlı (ekran kırık)
Not: İade Faturasıdır
Kaşe ve İmza: [ABC Elektronik Kaşesi]

İade Faturası ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

1. İade Faturası Kime Kesilir?

   • Orijinal alıcıya, satış faturasındaki kişiye/kuruma kesilir.

2. İade Faturasında KDV Olur mu?

   • Evet, orijinal satıştaki KDV oranıyla hesaplanır.

3. İade Faturası Kesilmezse Ne Olur?

   • Muhasebe tutarsızlığı ve %10-100 vergi cezası riski.

4. İade Faturası Kaç Günde Kesilir?

   • Satış faturasından itibaren 7 gün içinde.

5. Fatura Olmazsa İade Olur mu?

   • Satıcı politikasına bağlı; fiş/ekstre kabul edilebilir.

6. e-Arşiv Fatura ile İade Yapılır mı?

   • Evet, e-Arşiv portalı üzerinden iade faturası kesilir.

7. e-Fatura İade Faturası Nasıl Kesilir?

   • GİB portalında “İade” seçeneğiyle, SMS onayıyla düzenlenir.

8. İade Faturası Tevkifatlı Kesilebilir mi?

   • Evet, orijinal faturada tevkifat varsa uygulanır.

9. İade Faturası İptal Edilebilir mi?

   • Evet, GİB sistemi veya manuel olarak iptal edilebilir.

10. Satıştan İade Faturası Nedir?

    • Satışın alıcı tarafından iade edilmesi için kesilen fatura.

11. Alıştan İade Faturası Nedir?

    • İşletmenin tedarikçiye iade için kestiği fatura.

12. İade Faturasında Muhasebe Kaydı Nasıl Yapılır?

    • Satıcı: Satış ve KDV azalır, stok artar. Alıcı: Harcamalar düşer, iade alınır.

13. İade Faturasında Kaşe Nereye Basılır?

    • Faturanın boş alt kısmına, bilgiler okunabilir şekilde.