GTIN Nedir? Türleri, Yapısı ve Kullanım Alanları (2025)

Küresel ticarette ürünlerin doğru tanımlanması ve izlenmesi, işletmelerin rekabet gücünü artıran kritik bir unsurdur. Global Ticari Ürün Numarası (GTIN), ürünlerin uluslararası standartlara uygun şekilde tanımlanmasını sağlayarak tedarik zinciri, e-ticaret ve perakende süreçlerini optimize eder. GTIN, stok yönetimi, lojistik verimliliği, sahtecilik önleme ve tüketici güvenliği için vazgeçilmez bir araçtır. Bu rehberde, GTIN’in ne olduğu, amacı, avantajları, türleri, yapısı, Türkiye’de nasıl alındığı, doğrulanması, okunması, kullanım alanları ve sıkça sorulan sorular detaylı bir şekilde ele alınmaktadır. 2025’te GTIN ile küresel pazarda fark yaratmak için bu kılavuzu takip edin. Keyifli okumalar!

İçindekiler

• GTIN Nedir?

• GTIN’in Amacı Nedir?

• GTIN’in Avantajları

• GTIN Türleri Nelerdir?

  • UPC

  • EAN

  • JAN

  • ISBN

  • ITF-14

• Global Ticari Ürün Numarasının Yapısı

  • GTIN-13 Yapısı ve Özellikleri

  • GTIN-12 (UPC) Yapısı ve Özellikleri

  • GTIN-14 (ITF-14) Yapısı ve Özellikleri

  • GTIN-8 Yapısı ve Özellikleri

• Türkiye’de GTIN Nasıl Alınır?

• GTIN Kodu Nasıl Doğrulanır?

• GTIN Kodunun Okunması ve Anlaşılması

• GTIN Kodları Hangi Alanlarda Kullanılıyor?

  • Perakende

  • E-Ticaret

  • Sağlık ve Tıbbi Hizmetler

  • Tedarik Zinciri Yönetimi

• GTIN Kodu ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

  • GS1 Nedir?

  • GTIN Kodu Almanın Maliyeti Nedir?

  • GTIN Kodları ve QR Kodları Arasındaki Fark Nedir?

  • UPC ile GTIN Arasındaki Fark Nedir?

  • GTIN ve MPN Arasındaki Fark Nedir?

  • GTIN Kodları ve Seri Numaraları Arasındaki Fark Nedir?

  • GTIN Kodu Olmadan Ürün Satabilir miyim?

  • GTIN Kodu ile İlgili Hatalar Nasıl Giderilir?

  • GTIN Kodları ile Hangi Bilgilere Ulaşılabilir?

  • GTIN Kodları RFID ile Kullanılabilir mi?

  • GTIN Kodu Ne Zaman Yenilenmelidir?

  • GTIN Kodları Kaç Hanelidir?

  • GTIN Kodları Hangi Ürünler için Zorunludur?

  • GTIN Kod Kullanımı Hangi Ürünler için Zorunlu Değildir?

  • GTIN Kodlarını Yönetmek için Herhangi Bir Yazılım Aracı Var mı?

GTIN Nedir?

Global Ticari Ürün Numarası (GTIN), ürünlerin dünya genelinde benzersiz bir şekilde tanımlanmasını sağlayan uluslararası bir numaralandırma sistemidir. GS1 tarafından geliştirilen bu sistem, 8, 12, 13 veya 14 haneli kodlarla ürünlerin barkod formatında tanımlanmasını sağlar. GTIN, üreticilerden perakendecilere, e-ticaret platformlarından lojistik firmalarına kadar tüm paydaşlar için ürün yönetimini kolaylaştırır. Küresel ticarette standardizasyon ve veri doğruluğu sunarak sahteciliği önler ve tüketici güvenliğini artırır.

GTIN’in Amacı Nedir?

GTIN’in temel amacı, ürünlerin küresel ticarette standartlara uygun olarak tanımlanmasını ve izlenmesini sağlamaktır. Üretimden son tüketiciye kadar her aşamada ürünlerin doğru bir şekilde takip edilmesini mümkün kılar. GTIN, şu süreçleri destekler:

• Stok ve Envanter Yönetimi: Ürün takibini kolaylaştırır, hataları azaltır.

• Lojistik Optimizasyonu: Tedarik zincirinde ürün hareketlerini izler.

• Sahtecilik Önleme: Sahte ürünlerin tespitini sağlar.

• Tüketici Güvenliği: Ürün bilgilerinin doğruluğunu garanti eder.

• Veri Doğruluğu: Uluslararası ticarette standart bir kimlik sunar.

GTIN, perakende, e-ticaret ve lojistikte verimliliği artırarak küresel ticaretin bel kemiği haline gelmiştir.

GTIN’in Avantajları

GTIN, işletmelere ve tüketicilere çok yönlü faydalar sağlar:

• Veri Doğruluğu: Ürün bilgilerinin doğru ve standart bir şekilde paylaşılmasını sağlar.

• İşlem Hızı: Barkod tarama ile hızlı satış ve envanter yönetimi sunar.

• Tedarik Zinciri Verimliliği: Stok ve lojistik hatalarını azaltır.

• Sahtecilik Önleme: Sahte ürünlerin tespitini kolaylaştırır.

• Tüketici Memnuniyeti: Doğru ürün bilgileri sunarak güven artırır.

• Küresel Uyumluluk: Uluslararası pazarlarda standart bir kimlik sağlar.

GTIN, işletmelerin operasyonel süreçlerini optimize ederken müşteri deneyimini güçlendirir.

GTIN Türleri Nelerdir?

GTIN, farklı ürün türleri ve kullanım senaryoları için çeşitli formatlar sunar:

UPC

Evrensel Ürün Kodu (GTIN-12): 12 haneli bir kod olup, ABD ve Kanada’da perakende ürünlerinde kullanılır. Barkod tarama ile hızlı tanımlama sağlar. Ör. market ürünleri, elektronik eşyalar.

EAN

Avrupa Ürün Numarası (GTIN-13): 13 haneli bir kod olup, Avrupa ve dünya genelinde yaygın olarak kullanılır. Perakende ve lojistikte ürün tanımlama için idealdir. Ör. gıda, giyim.

JAN

Japon Ürün Numarası (GTIN-13): Japonya’ya özgü, EAN-13 ile uyumlu bir kod. Japon pazarında perakende ve lojistik için kullanılır. Ör. elektronik, kozmetik.

ISBN

Uluslararası Standart Kitap Numarası (GTIN-13): Kitaplar için tasarlanmış 13 haneli kod. Yayıncılıkta stok ve satış yönetimini kolaylaştırır. Ör. kitaplar, e-kitaplar.

ITF-14

GTIN-14: 14 haneli kod, toptan satış ve lojistikte ambalaj seviyesinde kullanılır. Ör. paletler, büyük koliler.

Global Ticari Ürün Numarasının Yapısı

GTIN kodları, ürün türüne göre 8, 12, 13 veya 14 haneli olabilir. Her biri belirli bileşenlerden oluşur:

GTIN-13 Yapısı ve Özellikleri

• GS1 Önek Kodu (3 hane): Ülke veya bölgeyi belirtir (ör. Türkiye için 869).

• Firma Kodu (4-5 hane): Üreticiyi tanımlar.

• Ürün Kodu (5-6 hane): Spesifik ürünü belirtir.

• Kontrol Basamağı (1 hane): Kod doğruluğunu kontrol eder.

Kullanım: Perakende, e-ticaret, lojistik.

GTIN-12 (UPC) Yapısı ve Özellikleri

• GS1 Önek Kodu (1-3 hane): Ülke veya bölge (ör. ABD için 0-1).

• Firma Kodu (5 hane): Üreticiyi tanımlar.

• Ürün Kodu (5 hane): Ürünü belirtir.

• Kontrol Basamağı (1 hane): Doğruluğu sağlar.

Kullanım: ABD ve Kanada perakendesi.

GTIN-14 (ITF-14) Yapısı ve Özellikleri

• Uygulama Göstergesi (1 hane): Ambalaj seviyesini belirtir.

• GS1 Önek Kodu (3 hane): Ülke veya bölge.

• Firma Kodu (4-5 hane): Üretici.

• Ürün Kodu (5-6 hane): Ürün.

• Kontrol Basamağı (1 hane): Doğrulama.

Kullanım: Toptan satış, lojistik.

GTIN-8 Yapısı ve Özellikleri

• GS1 Önek Kodu (3 hane): Ülke veya bölge.

• Ürün Kodu (4 hane): Ürünü tanımlar.

• Kontrol Basamağı (1 hane): Doğrulama.

Kullanım: Küçük ambalajlı ürünler.

Türkiye’de GTIN Nasıl Alınır?

Türkiye’de GTIN, GS1 Türkiye aracılığıyla alınır ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) tarafından yönetilir. Adımlar:

1. GS1 Türkiye’ye Üyelik: GS1 Türkiye web sitesinden başvuru yapın.

2. Belge Sunumu: Vergi levhası, faaliyet belgesi, imza sirküleri gibi evrakları sağlayın.

3. Firma Numarası Tahsisi: Başvuru onaylandıktan sonra GS1 Firma Numarası alın.

4. GTIN Oluşturma: Firma numarasıyla ürünlere GTIN kodları atanır.

5. Barkod Dönüşümü: GTIN kodları barkod formatına çevrilir.

6. Eğitim ve Destek: TOBB, barkod basımı ve kullanımı için rehberlik sağlar.

GTIN almak, Türkiye ve küresel pazarlarda ürünlerin tanınmasını sağlar.

GTIN Kodu Nasıl Doğrulanır?

GTIN kodlarının doğruluğu, ürün güvenilirliği için kritik öneme sahiptir. Doğrulama adımları:

1. GS1 GEPIR Kullanımı: GS1’in Global Electronic Party Information Registry aracıyla kodu kontrol edin.

2. Yerel GS1 Temsilciliği: Türkiye’de GS1 Türkiye ile doğrulama yapın.

3. Kontrol Basamağı Hesaplama: Kodun son hanesinin doğruluğunu algoritmayla kontrol edin.

4. Barkod Tarayıcıları: Doğrulama için profesyonel tarayıcılar kullanın.

Doğrulama, sahte ürün riskini azaltır ve tedarik zinciri güvenilirliğini artırır.

GTIN Kodunun Okunması ve Anlaşılması

GTIN kodları, belirli bir yapıyla ürün bilgilerini kodlar:

• GS1 Önek Kodu: İlk haneler, ülke veya bölgeyi belirtir (ör. 869 = Türkiye).

• Firma Kodu: Üreticiyi tanımlar.

• Ürün Kodu: Spesifik ürünü işaret eder.

• Kontrol Basamağı: Kodun doğruluğunu doğrular.

Örnek: GTIN-13 kodu 8691234567890

• 869: Türkiye GS1 önek kodu.

• 12345: Firma kodu.

• 6789: Ürün kodu.

• 0: Kontrol basamağı.

GTIN, ürünlerin küresel kimliğini sağlar ve barkod tarayıcılarla okunur.

GTIN Kodları Hangi Alanlarda Kullanılıyor?

GTIN kodları, ticaretin birçok alanında kullanılır:

Perakende

GTIN, süpermarketlerde ve mağazalarda ürün tarama, stok takibi ve fiyatlandırmayı optimize eder. Ör. kasada hızlı işlem.

E-Ticaret

E-ticaret platformları, GTIN ile ürün bilgilerini standartlaştırır, müşteri güvenini artırır ve sahteciliği önler. Ör. Amazon, Hepsiburada.

Sağlık ve Tıbbi Hizmetler

İlaçlar ve tıbbi cihazların izlenmesi için GTIN kullanılır. Ör. ilaç takip sistemi.

Tedarik Zinciri Yönetimi

Ürünlerin üretimden tüketiciye yolculuğunu izler, lojistik verimliliğini artırır. Ör. depo yönetimi.

GTIN Kodu ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

GS1 Nedir?

GS1, ürünlerin küresel ölçekte standart şekilde tanımlanmasını sağlayan bir organizasyondur. Barkod teknolojileri ve GTIN gibi sistemlerle veri standardizasyonu sunar. Türkiye’de GS1, TOBB tarafından temsil edilir.

GTIN Kodu Almanın Maliyeti Nedir?

GTIN maliyetleri, işletme cirosuna ve kod basamak sayısına bağlıdır. Ör. 2023’te, cirosu 100 bin TL altında olan yeni firmalar için 12 basamaklı GTIN 1.344 TL, 100 bin TL üzeri için 1.848 TL. 10 basamaklı kodlar 3.060-4.590 TL arasında değişir. Detaylı bilgi için GS1 Türkiye web sitesini ziyaret edin.

GTIN Kodları ve QR Kodları Arasındaki Fark Nedir?

GTIN kodları, 1D barkodlarla ürün kimliğini tanımlar ve sınırlı veri taşır. QR kodları, 2D formatta daha fazla veri (ör. web bağlantısı) depolar, şifreleme sunar ve hasara karşı dayanıklıdır.

UPC ile GTIN Arasındaki Fark Nedir?

UPC, 12 haneli bir GTIN alt kümesidir ve ABD/Kanada perakendesinde kullanılır. GTIN, küresel çapta daha geniş bir standart sunar (8-14 hane).

GTIN ve MPN Arasındaki Fark Nedir?

GTIN, GS1’in küresel ürün tanımlama kodudur. MPN, üreticiye özgü bir parça numarasıdır ve daha spesifik ürün varyantlarını tanımlar.

GTIN Kodları ve Seri Numaraları Arasındaki Fark Nedir?

GTIN, bir ürün türünü tanımlar (ör. tüm aynı model telefonlar). Seri numaraları, her bir ürünü benzersiz kılar (ör. tek bir telefon).

GTIN Kodu Olmadan Ürün Satabilir miyim?

Evet, ancak Amazon gibi platformlar GTIN’i zorunlu tutar. GTIN olmadan satış, büyük pazar yerlerinde sınırlamalara yol açabilir.

GTIN Kodu ile İlgili Hatalar Nasıl Giderilir?

Hatalar (yanlış kod, çift kullanım) GS1 standartlarına uygun doğrulamayla düzeltilir. Yanlış kodlar güncellenir, formatlar kontrol edilir ve veri tabanları senkronize edilir.

GTIN Kodları ile Hangi Bilgilere Ulaşılabilir?

Ürün adı, markası, üreticisi, boyutları, ağırlığı, ambalaj bilgileri ve üretim detayları GTIN ile erişilebilir.

GTIN Kodları RFID ile Kullanılabilir mi?

Evet, GTIN kodları RFID etiketlerine entegre edilerek hızlı, uzaktan ve toplu tarama sağlar. Ör. depo yönetimi.

GTIN Kodu Ne Zaman Yenilenmelidir?

Ürün boyutları, ambalajı, içeriği veya pazarlama stratejisi değiştiğinde GTIN yenilenmelidir.

GTIN Kodları Kaç Hanelidir?

GTIN kodları 8, 12, 13 veya 14 haneli olabilir. Ör. GTIN-8 küçük ürünler, GTIN-14 toptan satış için.

GTIN Kodları Hangi Ürünler için Zorunludur?

Perakende, e-ticaret ve uluslararası ticarette satılan ürünler (gıda, elektronik, giyim) için zorunludur.

GTIN Kod Kullanımı Hangi Ürünler için Zorunlu Değildir?

El yapımı, butik veya sınırlı dağıtımlı ürünler (ör. sanat eserleri) için GTIN zorunlu değildir.

GTIN Kodlarını Yönetmek için Herhangi Bir Yazılım Aracı Var mı?

GS1 GEPIR, SAP, Oracle NetSuite, Zoho Inventory gibi araçlar GTIN yönetimini destekler.