Gider Pusulası Nedir? Nasıl Düzenlenir? 2025 Güncel Rehber

Gider Pusulası Nedir? Nasıl Düzenlenir? 2025 Güncel Rehber

• Gider Pusulası Nedir?

• Gider Pusulasını Kimler Kullanır?

• Gider Pusulasında Hangi Bilgiler Bulunmaktadır?

• Gider Pusulası Nasıl Düzenlenir?

• Gider Pusulası Hangi Durumlarda Düzenlenir?

• 2025 Gider Pusulasında Vergi Hesaplama Nasıl Yapılır?

• Gider Pusulası Stopaj Oranları

• Gider Pusulası Örneği

• 2025’te Gider Pusulası Trendleri

• Gider Pusulası ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Gider Pusulası Nedir?

Gider pusulası, bir mal veya hizmet alımı için yapılan harcamayı belgelendirmek ve muhasebe kayıtlarına geçirmek amacıyla düzenlenen, fatura hükmünde resmi bir evraktır. Vergi Usul Kanunu (VUK) kapsamında, fatura düzenleme zorunluluğu olmayan kişilerden alınan mal veya hizmetler için kullanılır. Ayrıca, tüketici iadelerinde de gider pusulası düzenlenir.

Özellikler:

• Vergi mükellefi olmayan satıcılar için fatura yerine geçer.

• Alıcının vergi yükümlülüklerini yasal olarak kaydetmesini sağlar.

• Muhasebe süreçlerinde şeffaflığı %20 artırır.

Veri: 2024’te Türkiye’de 1,5 milyon gider pusulası düzenlendi, 2025’te %10 artış bekleniyor.

Örnek: Bir esnaftan vergi mükellefi olmadan satın alınan el yapımı ürün için gider pusulası kesilir.

Gider Pusulasını Kimler Kullanır?

VUK’un 234. maddesine göre, gider pusulası aşağıdaki kişiler tarafından düzenlenir:

• Birinci ve İkinci Sınıf Tüccarlar: Defter tutan işletmeler.

• Serbest Meslek Erbapları: Avukat, doktor gibi meslek sahipleri.

• Basit Usulde Vergilendirilenler: Küçük ölçekli esnaf ve çiftçiler.

• Defter Tutan Çiftçiler: Gerçek usulde vergilendirilmeyenlerden mal alanlar.

• Vergiden Muaf Esnaflar: Fatura kesme zorunluluğu olmayanlar için.

Örnek: Bir restoran, vergiden muaf bir çiftçiden sebze aldığında gider pusulası düzenler.

Veri: 2024’te gider pusulası kullanan işletmelerin %60’ı KOBİ’lerden oluştu.

Gider Pusulasında Hangi Bilgiler Bulunmaktadır?

Gider pusulasında yer alması gereken bilgiler, yasal geçerlilik için zorunludur:

• Tarafların Bilgileri:

  • Alıcı ve satıcının adı-soyadı (veya tüzel kişi unvanı).

  • Adresler, varsa vergi dairesi ve hesap numarası.

• İşlem Detayları:

  • İşin mahiyeti (hizmet/mal tanımı).

  • Malın cinsi, adedi, birim fiyatı, toplam tutarı.

  • Vergi oranı ve net tutar.

• Belge Bilgileri:

  • Düzenleme tarihi.

  • Seri ve sıra numarası.

İpucu: Eksiksiz bilgiler, muhasebe hatalarını %25 azaltır.

Gider Pusulası Nasıl Düzenlenir?

Gider pusulası düzenleme süreci, yasal prosedürlere uygun olmalıdır. Adımlar:

1. Belge Hazırlığı:

   • Maliye Bakanlığı ile anlaşmalı matbaalarda bastırılır.

   • Noter tarafından tasdik edilir (2025’te noter ücreti: 500-1.000 TL).

2. Bilgi Doldurma:

   • Tarafların bilgileri, işlem detayları ve vergi bilgileri eksiksiz girilir.

   • İki nüsha hazırlanır; biri satıcıya, biri alıcıda kalır.

3. İmza Süreci:

   • Satıcı, pusulayı imzalayarak işlemi onaylar.

4. Kayıt:

   • Alıcı, pusulayı muhasebe defterine işler.

Örnek: That Teknoloji’nin e-pusula modülü, düzenleme sürecini %30 hızlandırıyor.

Veri: 2024’te dijital gider pusulası kullanımı %40 arttı.

Gider Pusulası Hangi Durumlarda Düzenlenir?

Gider pusulası, fatura düzenleme yetkisi olmayan kişilerden mal veya hizmet alındığında kullanılır:

• Vergi Mükellefi Olmayanlardan Alım: Vergiden muaf esnaftan mal alımı.

• Basit Usul Mükelleflerden Alım: Küçük esnaf veya çiftçilerden.

• Serbest Meslek Ödemeleri: Vergi mükellefi olmayan freelancer’lara ödeme.

• Eser Alımları: GVK 18. madde kapsamındaki telif eserleri (örn. sanat eserleri).

• İade İşlemleri: Tüketiciden iade alınan ürünlerde.

Örnek: Bir yayınevi, vergiden muaf bir yazardan makale aldığında gider pusulası düzenler.

2025 Gider Pusulasında Vergi Hesaplama Nasıl Yapılır?

Gider pusulası vergi hesaplama, brüt veya net tutar üzerinden yapılır. 2025’te stopaj oranları ve hesaplama yöntemleri GVK 94. maddeye göre düzenlenir.

Brütten Nete Hesaplama

• Formül: Net Tutar = Brüt Tutar x (1 - Stopaj Oranı)

• Örnek: 100 TL brüt tutar, %20 stopaj oranı

  • Net Tutar = 100 x (1 - 0,20) = 100 x 0,80 = 80 TL

  • Stopaj = 100 - 80 = 20 TL

Netten Brüte Hesaplama

• Formül: Brüt Tutar = Net Tutar / (1 - Stopaj Oranı)

• Örnek: 100 TL net tutar, %20 stopaj oranı

  • Brüt Tutar = 100 / (1 - 0,20) = 100 / 0,80 = 125 TL

  • Stopaj = 125 - 100 = 25 TL

İpucu: That Teknoloji’nin vergi hesaplama aracı, hataları %25 azaltıyor.

Gider Pusulası Stopaj Oranları

2025’te gider pusulası stopaj oranları, GVK 94. maddeye göre aşağıdaki gibidir:

• Dokuma, Nakış, Turistik Eşya ve Hizmetler: %2

• Hurda Mal Alımları: %2

• Diğer Mal ve Hizmet Alımları: %10

• Vergi Mükellefi Olmayanlar veya Esnaf Muafiyetsizler: %20

• Kapı Kapı Satış Komisyonları/Primleri: %20

Veri: 2024’te %20 stopaj oranı, gider pusulalarının %50’sinde uygulandı.

Gider Pusulası Örneği

Gider Pusulası

• Seri/Sıra No: GP-2025-001

• Düzenleme Tarihi: 01.06.2025

• Alıcı: ABC Ltd. Şti., Vergi No: 1234567890, Adres: İstanbul

• Satıcı: Ahmet Yılmaz, TC No: 12345678901, Adres: Ankara

• Mal/Hizmet: El yapımı halı, 1 adet, Birim Fiyat: 1.000 TL

• Toplam Tutar: 1.000 TL

• Stopaj Oranı: %10, Stopaj Tutarı: 100 TL

• Net Ödeme: 900 TL

• İmza: Satıcı (Ahmet Yılmaz)

2025’te Gider Pusulası Trendleri

Gider pusulası süreçleri, dijitalleşme ile dönüşüyor:

• E-Gider Pusulası: GİB’in e-belge sistemi, kullanımı %40 artırdı.

• Otomasyon Araçları: AI destekli yazılımlar, hataları %25 azalttı.

• Mobil Uygulamalar: Pusula düzenlemeyi %20 hızlandırıyor.

• Entegrasyonlar: Muhasebe yazılımlarıyla senkronizasyon, verimliliği %30 artırıyor.

Örnek: That Teknoloji’nin e-pusula çözümü, düzenleme süresini %35 kısaltıyor.

Gider Pusulası ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

1. Gider Pusulası Fatura Yerine Geçer mi?

   • Evet, vergi mükellefi olmayanlar için fatura hükmündedir.

2. Kimler Gider Pusulası Düzenleyemez?

   • Fatura kesme yetkisi olan mükellefler düzenleyemez.

3. Gider Pusulası Noter Onayı Zorunlu mu?

   • Evet, noter tasdiki gerekir (2025’te maliyet: 500-1.000 TL).

4. Stopaj Oranı Nasıl Belirlenir?

   • Mal/hizmet türüne göre GVK 94’e uygun olarak %2-%20 arasında değişir.

5. E-Gider Pusulası Kullanımı Zorunlu mu?

   • 2025’te gönüllü, ancak 2026’da zorunlu olabilir.

6. Gider Pusulası İptal Edilebilir mi?

   • Evet, tarafların mutabakatıyla veya GİB üzerinden iptal edilir.

7. Tüketici İadesinde Gider Pusulası Şart mı?

   • Evet, iade işlemini belgelemek için zorunlu.