Barkod Oluşturma Rehberi: Adım Adım Anlatım (2025)

Barkod Oluşturma Rehberi: Adım Adım Anlatım (2025)

İÇİNDEKİLER

• Barkod Nedir?

• Barkod Çeşitleri Nelerdir?

• Barkod Nasıl Oluşturulur?

• Barkod Nasıl Çalışır?

• Barkod Numarası Almanın Size Sağlayacağı Avantajlar

• Barkod Numarası Nereden Alınır?

• Barkod Numarası Almak için Başvuru Nereye Yapılır?

• Barkod Numarası Almak için Gerekli Olan Belgeler Nelerdir?

• PAYLAŞ

İşletme süreçlerini hızlandırmak, envanter yönetimini kolaylaştırmak ve ürün takibini daha etkin hale getirmek için barkod sistemleri vazgeçilmez bir araçtır. E-ticaret işletmelerinden perakende mağazalarına kadar birçok sektörde kullanılan barkod sistemleri, işletmelere hem zaman hem de maliyet avantajı sağlar. Peki, Barkod Nedir? ve nasıl oluşturulur? Bu rehberde, barkod sistemine dair tüm detayları adım adım ele alacağız.

Barkod Nedir?

Barkod, bir ürünün üzerine basılan ve makine tarafından okunabilen, sayılar ile değişen genişliklerdeki paralel siyah-beyaz çizgilerden oluşan bir koddur. Barkod, ürünle ilgili bilgileri (ör. fiyat, ağırlık, üretim tarihi, son kullanma tarihi, üretici adı) bir algoritma aracılığıyla görsel bir düzende kodlar. Bu sayede, barkod tarayıcıları tarafından hızlıca okunarak bilgisayara aktarılır.

Barkodlar, ürünlerin kimlik kartı gibidir ve envanter yönetimi, satış işlemleri ve lojistik süreçlerde kullanılır. Örneğin, bir market kasasında ürünün barkodu tarandığında, sistem otomatik olarak fiyatı ve stok bilgisini getirir.

Barkod Çeşitleri Nelerdir?

Barkodlar, yapılarına ve kullanım amaçlarına göre iki ana kategoriye ayrılır:

1. 1D (Tek Boyutlu) Barkod

1D barkodlar, yalnızca yatay çizgiler ve boşluklardan oluşur. Ürün türü, boyutu veya rengi gibi temel bilgileri depolar. Genellikle perakende ürün ambalajlarında kullanılır.

1D Barkod Çeşitleri:

• UPC (Universal Product Code): Kuzey Amerika’da yaygın, 12 haneli.

• EAN (European Article Number): Avrupa ve global kullanım, 13 haneli.

• ITF (Interleaved 2 of 5): Lojistik ve depolama için.

• CODABAR: Sağlık ve kütüphane sistemlerinde kullanılır.

• MSI PLESSEY: Perakende ve envanter takibi.

• GS1 DATABAR: Küçük ürünler için kompakt barkod.

• CODE 39: Alfanümerik karakter desteği, endüstriyel kullanım.

• CODE 93: Daha kompakt, CODE 39’un geliştirilmiş versiyonu.

• CODE 128: Yüksek yoğunluklu veri saklama, lojistikte yaygın.

2. 2D (İki Boyutlu) Barkod

2D barkodlar, kare veya dikdörtgen desenlerden oluşur ve 1D barkodlara göre daha fazla veri (ör. fiyat, stok, ürün fotoğrafı, URL) saklayabilir. QR kodları, en bilinen 2D barkod türüdür.

2D Barkod Çeşitleri:

• QR CODE: Web sitelerine, ödeme sistemlerine veya iletişim bilgilerine yönlendirme.

• AZTEC: Kompakt, havacılık ve biletleme için.

• DATAMATRIX CODE: Küçük alanlarda yüksek veri saklama, elektronik cihazlarda yaygın.

• PDF417: Büyük veri kapasitesi, kimlik belgeleri ve lojistikte kullanılır.

Barkod Nasıl Oluşturulur?

Barkod oluşturmak için birkaç temel adımdan geçmek gerekir:

1. Firma Kodu Alma:

   • Barkod oluşturmadan önce, ürünlerinizi uluslararası standartlarda tanımlamak için bir firma kodu almanız gerekir. Bu kodu, Türkiye’de GS1 Türkiye’den temin edebilirsiniz.

   • Firma kodu, ülke kodu ve ürün koduyla birlikte barkodun temelini oluşturur.

2. Barkod Oluşturma Yöntemleri:

   • Barkod Oluşturma Programları: GS1 standartlarına uygun barkodlar oluşturmak için özel yazılımlar kullanılır (ör. BarTender, Labeljoy). Yazılım firmalarıyla iletişime geçerek bu programları edinebilirsiniz.

   • Office Programları (Küçük Ölçekli): Az sayıda ürün için Microsoft Word veya Excel’de barkod fontları (ör. Code 128, Code 39) kullanarak barkod tasarlayabilirsiniz. Ancak bu yöntem, büyük ölçekli işlemler için pratik değildir.

   • Online Barkod Üreticileri: Ücretsiz veya ücretli online araçlar (ör. Online Barcode Generator, TEC-IT) ile hızlıca barkod oluşturabilirsiniz.

3. Barkod Tasarımı:

   • Barkodun okunabilir olması için uygun boyut (genellikle 2 cm x 3 cm) ve yüksek kontrast (siyah-beyaz) kullanın.

   • Ürün kodu, firma kodu ve ülke kodunu birleştirerek barkodu oluşturun (ör. EAN-13 için 13 haneli bir numara).

4. Barkodun Yazdırılması:

   • Barkodları etiket yazıcılarıyla (ör. Zebra, Brother) yüksek kaliteli olarak basın.

   • Ürün ambalajına veya etiketine barkodu yerleştirin.

Not: Çoklu barkod oluşturma için profesyonel yazılımlar kullanmak, zaman tasarrufu sağlar ve hata riskini azaltır.

Barkod Nasıl Çalışır?

Barkod, bir tarayıcı tarafından okunabilen görsel bir veri kodlama sistemidir. Çalışma prensibi şu şekildedir:

1. Barkod Yapısı:

   • Barkod, siyah çizgiler (barlar) ve beyaz boşluklardan oluşur.

   • Çizgilerin uzunluğu ve boşlukların genişliği, belirli bir algoritmaya göre bilgileri kodlar (ör. ürün kodu, fiyat).

2. Tarama Süreci:

   • Barkod tarayıcı, lazer veya kamera kullanarak barkodu soldan sağa tarar.

   • Çizgiler ve boşluklar, ikili koda (0 ve 1) çevrilir.

   • Bu kod, bilgisayara aktarılır ve ürün bilgileri (ör. fiyat, stok) ekranda görüntülenir.

3. Veri Aktarımı:

   • Tarayıcı, barkodun kodladığı bilgileri bir veritabanıyla eşleştirir.

   • Örneğin, bir market kasasında barkod tarandığında, sistem ürünün fiyatını ve stok durumunu anında getirir.

Barkod Numarası Almanın Size Sağlayacağı Avantajlar

Barkod numaraları, işletmelere operasyonel ve stratejik faydalar sağlar:

• İşlem Kolaylığı: Manuel veri girişine gerek kalmadan hızlı ve doğru işlem yapma.

• Gerçek Zamanlı Veri: Stok seviyeleri, satışlar ve envanter durumu anlık olarak takip edilir.

• Eğitim Kolaylığı: Barkod tarayıcıları kullanımı kolaydır, çalışanlar için kapsamlı eğitim gerektirmez.

• Daha İyi Envanter Yönetimi: Gerçek zamanlı veriyle stok sayımları hızlanır, envanter devir tahminleri iyileşir.

• Düşük Maliyet: Barkod oluşturma ve tarama süreçleri ekonomiktir, işletme maliyetlerini azaltır.

• Hata Azaltma: Otomatik veri girişi, insan kaynaklı hataları en aza indirir.

• Global Uyumluluk: GS1 standartlarındaki barkodlar, uluslararası ticarette kullanılabilir.

Barkod Numarası Nereden Alınır?

Türkiye’de barkod numaraları, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) tarafından yetkilendirilen GS1 Türkiye’den alınır. GS1, uluslararası barkod standartlarını belirleyen bir kuruluştur ve Türkiye’deki firmalara firma kodu ve barkod numarası sağlar.

Not: Daha önce Ulusal Ürün Numaralandırma Merkezi (MMNM) barkod işlemleri için kullanılıyordu, ancak bu merkez artık faaliyet göstermemektedir. Tüm işlemler GS1 Türkiye üzerinden yürütülür.

Barkod Numarası Almak için Başvuru Nereye Yapılır?

Barkod numarası, her ürün çeşidi için ayrı olarak alınır. E-ticaret veya fiziksel mağaza işletmelerinde, barkod numarası alma sorumluluğu genellikle üreticiye aittir. Eğer ürünleri bir üreticiden tedarik ediyorsanız, barkod numarası onlar tarafından sağlanmış olmalıdır. Kendi ürünlerinizi üretiyorsanız, aşağıdaki adımları izleyin:

1. GS1 Türkiye’ye Üyelik:

   • www.gs1tr.org adresine gidin.

   • “Kayıt” sayfasından üye olun.

2. Başvuru Süreci:

   • Üyelik sonrası “Üyelik Başvuru İşlemleri” ekranına ilerleyin.

   • Ürün tipinize ve ihtiyaç duyduğunuz barkod türüne (ör. EAN-13, UPC) göre uygun hizmeti seçin.

   • Başvuru formunu doldurun ve gerekli belgeleri yükleyin.

3. Onay ve Numara Tahsisi:

   • Başvurunuz incelenir ve onaylandıktan sonra firma kodu ve barkod numaraları tarafınıza iletilir.

   • Süreç genellikle birkaç iş günü sürer.

Barkod Numarası Almak için Gerekli Olan Belgeler Nelerdir?

Barkod numarası almak için GS1 Türkiye’ye aşağıdaki belgeleri sunmanız gerekir:

1. Faaliyet Belgesi (Oda Kayıt Belgesi):

   • İşletmenizin faaliyet alanını ve yasal statüsünü gösteren belgedir.

   • Ticaret Odası veya Esnaf Odası’ndan alınır, güncel olmalıdır.

2. Gelir Tablosu:

   • İşletmenizin mali durumunu (gelir, gider, kar/zarar) gösteren yıllık tablodur.

   • Muhasebeciniz veya mali müşaviriniz tarafından hazırlanır.

3. Barkod Numarası Ücreti Dekontu:

   • GS1 Türkiye’nin belirttiği başvuru ücretini ödeyin (ücret, barkod sayısına ve üyelik türüne göre değişir).

   • Ödemeyi banka havalesi veya online kanallar üzerinden yapabilirsiniz.

   • Ödeme dekontunu başvuru sırasında sisteme yükleyin.

***Not: Belgelerin eksiksiz ve güncel olması, başvuru sürecini hızlandırır. GS1 Türkiye’nin web sitesinde detaylı bilgi ve örnek belgeler bulunur.