Aylık Prim ve Hizmet Belgesi (APHB) Nedir? Ne İşe Yarar? (2025)

Aylık Prim ve Hizmet Belgesi (APHB) Nedir? Ne İşe Yarar? (2025)

İşverenler için çalışanlarına ait sigorta primlerinin ve hizmet bilgilerinin düzenli olarak Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirilmesi hayati önem taşır. Bu bildirimlerin temel aracı ise Aylık Prim ve Hizmet Belgesi (APHB) olarak adlandırılan resmi belgedir. 2025 yılında da işverenlerin yasal yükümlülüklerini yerine getirmesi, çalışanların haklarının korunması için APHB düzenli ve doğru biçimde hazırlanmalıdır.

Bu yazımızda, APHB’nin ne olduğunu, ne işe yaradığını, kimleri kapsadığını ve nasıl düzenlendiğini ayrıntılarıyla ele alacağız. Ayrıca, primlerin hesaplanması, bildirim süreci ve sıkça sorulan sorulara yanıtlar sunacağız.

Aylık Prim ve Hizmet Belgesi (APHB) Nedir?

APHB, işverenlerin her ay çalışanlarına ait sigorta prim günlerini, prime esas kazançları ve hizmet bilgilerini SGK’ya bildirmek için kullandığı resmi ve yasal bir belgedir. Bu belge ile işverenler, çalışanın aylık çalışma gün sayısı, sigorta kolu ve prim ödemelerine ilişkin verileri yasal olarak SGK sistemine bildirir.

Aylık Prim ve Hizmet Belgesi (APHB) Ne İşe Yarar?

APHB’nin hem işveren hem çalışan açısından birçok işlevi vardır:

• Çalışanların sigorta primlerinin düzenli yatırılmasını sağlar: Bu sayede emeklilik, sağlık hizmetleri, işsizlik maaşı gibi sosyal güvence hakları korunur.

• Çalışanın hizmet süreleri ve prim günleri SGK kayıtlarına doğru şekilde işlenir.

• İleride doğabilecek sigortalılık problemlerini önler.

• İşverenlerin SGK’ya karşı yasal yükümlülüklerini yerine getirmelerini temin eder.

• SGK denetimleri sırasında işyerinin prim ödemeleri ve sigorta bildirimleri kolayca takip edilir.

Düzenli ve doğru APHB bildirimleri sayesinde, çalışanlar sosyal haklarından tam olarak faydalanabilir; işverenler ise ceza veya yaptırımlardan kaçınabilir.

Aylık Prim ve Hizmet Belgesi (APHB) Kimleri Kapsar?

APHB, SGK kapsamında çalışan tüm sigortalıları kapsar. Bunlar;

• Tam zamanlı çalışan işçiler,

• Kısmi süreli (part-time) çalışanlar,

• Kamu ve özel sektörde istihdam edilenler,

• İşverenin sigortalı göstermesi gereken tüm personel

gibi çalışanlardır. Ayrıca, işten ayrılan çalışanlar için de APHB düzenlenip bildirim yapılması zorunludur.

APHB Türleri Nelerdir?

Çalışanların çalışma şekline ve durumlarına göre farklı APHB türleri düzenlenir:

• Normal APHB: Tam zamanlı çalışanlar için standart aylık prim bildirgesi.

• Eksik Gün Bildirimi: Ay içinde çalışan gün sayısı 30’dan az olanlar için, örneğin ücretsiz izin, hastalık, doğum izni gibi durumların SGK’ya bildirilmesi.

• Part-Time Çalışanlar için APHB: Kısmi süreli çalışanların fiilen çalıştıkları günlere göre prim bildirimi yapılır.

• Geçici İş Göremezlik Bildirimi: Hastalık veya iş kazası nedeniyle çalışılamayan günlerin SGK’ya raporlanması.

• İşten Ayrılanlar için APHB: İşten çıkış bildirimi ve son ay prim günleri bu türde gösterilir.

Her tür, işverenlerin SGK mevzuatına uygun olarak yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirmesine yardımcı olur.

APHB Belgesinde Hangi Bilgiler Yer Alır?

APHB formunda aşağıdaki bilgiler bulunur:

• Çalışanın adı, soyadı ve T.C. kimlik numarası,

• Prime esas kazanç tutarı (brüt ücret),

• Sigortalının prim ödeme gün sayısı,

• Sigorta kolu ve çalışanın statüsü,

• İşyerinin SGK sicil numarası,

• Meslek kodu,

• Bildirge dönemi ve türü,

• İşe giriş ve işten çıkış tarihleri,

• Eksik gün nedenleri ve sayıları.

Bu bilgiler, SGK sisteminde çalışanların sigorta haklarının doğru takibi için kullanılır.

Aylık Prim ve Hizmet Belgesi (APHB) Nasıl Düzenlenir?

İşverenler, SGK’nın belirlediği standart formata göre APHB’yi elektronik ortamda veya elden düzenleyebilir. SGK’nın e-Bildirge sistemi üzerinden yapılan elektronik bildirim günümüzde yaygın biçimde tercih edilmektedir.

Düzenleme aşamasında;

• İşverenin ve işyerinin bilgileri,

• Çalışanların SGK numaraları,

• Brüt ücret ve prim gün sayıları,

• Eksik gün ve iş göremezlik bildirimleri,

eksiksiz ve doğru olarak sisteme girilmelidir.

APHB, her ayın 1-23 tarihleri arasında SGK’ya gönderilmelidir. Geç bildirimler ceza ve faiz doğurabilir.

APHB Primine Dâhil Olan Kazançlar Nelerdir?

Prim hesaplamasında dikkate alınan kazançlar şunlardır:

• Çalışanın aylık brüt ücreti,

• İkramiyeler ve prim ödemeleri,

• Yol ve yemek yardımları (belirli limitler içinde),

• Fazla mesai ücretleri,

• Performans ve hedef bazlı ödemeler,

• Eğitim ve kurs ödemeleri (şartlara bağlı).

İşveren, bu ödemeleri doğru şekilde APHB’de belirtmekle yükümlüdür.

Aylık Prim ve Hizmet Belgesi (APHB) ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

APHB ne zaman verilmelidir?
Her ayın 23’üne kadar SGK’ya bildirilmelidir. Gecikmeler ceza ile sonuçlanabilir.

APHB’de net maaş mı yoksa brüt maaş mı yer alır?
APHB’de brüt maaş esas alınır.

Eksik gün bildirimi yapılmazsa ne olur?
SGK idari para cezası uygulayabilir, çalışan hakları zarar görebilir.

Part-time çalışanlar için APHB nasıl düzenlenir?
Çalışanın fiilen çalıştığı gün sayısı üzerinden prim bildirilir.

Aylık Prim ve Hizmet Belgesi (APHB), hem işverenlerin yasal sorumluluklarını yerine getirmeleri hem de çalışanların sosyal güvenlik haklarının korunması açısından kritik bir belgedir. 2025 yılında da SGK mevzuatına uygun şekilde, zamanında ve eksiksiz düzenlenmesi gerekmektedir.

İşverenlerin APHB sürecini titizlikle yönetmeleri, hem cezalardan kaçınmalarını sağlar hem de çalışan memnuniyetini artırır. E-bildirge sistemini etkin kullanmak, süreci kolaylaştırır ve hataları minimize eder.